Phay là một phương pháp gia công cắt gọt, nổi bật với hai chuyển động tạo hình sau đây:

• Chuyển động cắt (chính): Đây là chuyển động khi dao phay quay xung quanh trục của nó, tạo ra sự cắt và tạo hình trên bề mặt vật liệu.
• Chuyển động chạy dao: Đây là chuyển động tịnh tiến theo ba phương X, Y và Z. Chuyển động này cho phép dao phay di chuyển tương đối so với vật liệu, có thể di chuyển độc lập theo từng phương hoặc kết hợp với nhau.

Phương pháp gia công phay CNC thực hiện quá trình phay trên các máy phay CNC. Với sự tự động hóa trong công nghệ này, các máy phay CNC đáp ứng các yêu cầu gia công cao hơn và mang lại sự đa dạng so với máy phay cơ truyền thống. Điều này cho phép tạo ra các chi tiết phức tạp với độ chính xác cao và khả năng tạo hình linh hoạt.

Đối với quá trình gia công phay, dụng cụ cắt được sử dụng được gọi là dao phay, và có nhiều loại dao phay khác nhau để đáp ứng các yêu cầu phay đa dạng.

Các phương pháp gia công phay

Trong gia công phay cơ khí, có 2 phương pháp được sử dụng phổ biến là phay thuận và phay nghịch.

Phương pháp phay thuận

Phương pháp phay thuận là một phương pháp phay, trong đó chiều quay của dao phay cùng hướng với chiều chuyển động tịnh tiến của bàn máy (như hình dưới). Phay thuận thường được áp dụng trong quá trình phay để cải thiện độ nhám bề mặt của chi tiết.

Ưu điểm của phương pháp phay thuận:

• Độ nhám bề mặt cải thiện: Phay thuận giúp cải thiện độ nhám bề mặt chi tiết do chiều sâu cắt giảm dần và không có hiện tượng trượt xảy ra.
• Tăng tuổi thọ dao phay: Phay thuận giúp duy trì độ bền và kéo dài tuổi thọ của dao phay lên tới 50%.
• Gia công đồ gá dễ dàng: Lực cắt luôn đè lên chi tiết khi phay thuận, điều này làm cho gia công đồ gá dễ dàng hơn, giảm chi phí và giúp giảm giá thành sản phẩm.
• Ảnh hưởng nhiệt cắt ít: Quá trình phay thuận sinh nhiệt tương đối ít và có xu hướng giảm dần, do đó ít ảnh hưởng bởi nhiệt cắt.

Nhược điểm của phương pháp phay thuận:

• Nguy cơ mẻ dao và giảm tuổi thọ máy: Do chiều dày cắt từ dày đến mỏng, việc phay thuận ban đầu có thể gây ra va đập mạnh giữa dao phay và bề mặt phôi, dễ gây mẻ dao và giảm tuổi thọ máy.
• Yêu cầu máy có độ khử dơ tốt và siết chặt chiêm bàn: Phay thuận chỉ gia công tốt khi máy có độ khử dơ tốt và chiêm bàn máy phải được siết chặt.
• Khó gia công các loại phôi có lớp vỏ cứng: Phay thuận khó thực hiện trên các loại phôi có lớp vỏ cứng, như thép cán nóng và các vật liệu tương tự.

Phương pháp phay nghịch

Phương pháp phay nghịch là một phương pháp phay trong gia công cơ khí, trong đó chiều quay của dao phay ngược hướng với chiều chuyển động tịnh tiến của bàn máy, như hình dưới. Phay nghịch thường được áp dụng trong gia công phay thô, giúp loại bỏ lớp cứng bề mặt phôi một cách dễ dàng hơn.

Phương pháp này cho phép dao phay tiếp xúc với bề mặt phôi và cắt ngược chiều so với hướng chuyển động của bàn máy. Khi dao phay cắt ngược chiều chuyển động của bàn máy, nó tạo ra một lực cắt mạnh hơn và giúp loại bỏ chất liệu nhanh chóng.

Ưu điểm của phương pháp phay nghịch bao gồm:

• Tiết kiệm thời gian: Phay nghịch giúp loại bỏ lớp cứng bề mặt phôi một cách nhanh chóng hơn so với phương pháp phay thông thường.
• Tiện ích trong gia công phay thô: Phương pháp này thường được áp dụng trong gia công phay thô, khi chú trọng vào việc loại bỏ nhanh lớp cứng bề mặt phôi mà không cần quá quan tâm đến chất lượng bề mặt cuối cùng.
• Giảm dao cụ cắt: Do dao phay tiếp xúc và cắt ngược chiều so với chiều chuyển động của bàn máy, nên dao cụ cắt sẽ trải qua quỹ đạo cắt dài hơn. Điều này giúp kéo dài tuổi thọ của dao cụ cắt và giảm tần suất thay dao.

Đặc điểm của phương pháp gia công phay

Khả năng của phương pháp gia công phay

Gia công phay có tính ứng dụng cao bởi nó cho phép gia công được trên nhiều dạng bề mặt khác nhau với nhiều dạng chi tiết phức tạp, đồng thời người thợ cơ khí có thể mở rộng khả năng của công nghệ phay bằng nhiều cách khác nhau, chẳng hạn như chế tạo thêm đồ gá… Một số ứng dụng trong gia công phay như:

• Phay mặt phẳng
• Phay mặt trụ
• Phay rãnh, phay rãnh then
• Phay ren
• Phay trục then hoa
• Phay các mặt định hình…

Độ chính xác và năng suất trong gia công phay

Độ chính xác trong gia công phay, chất lượng bề mặt chi tiết và năng suất sản xuất khi áp dụng công nghệ gia công phay sẽ phụ thuộc chủ yếu vào các yếu tố sau:

• Vật liệu phôi.
• Vật liệu và chất lượng của dao phay.
• Trạng thái bề mặt gia công.
• Độ cứng vững của hệ thống máy phay.
• Tay nghề, kinh nghiệm của thợ máy, kỹ thuật viên gia công.

Vật liệu phôi có thể dùng và không thể dùng trong gia công phay CNC

Phương pháp gia công phay CNC có thể áp dụng trên nhiều loại vật liệu khác nhau, phổ biến nhất là sắt, thép, inox, gang, đồng, đồng thau, titan, nhôm… Ngoài ra thì phương pháp gia công phay CNC còn áp dụng được với những vật liệu phôi mà các máy phay cơ truyền thống không xử lý được như các loại nhựa ABS, POM, Nylon, gỗ, bọt, kính…

Mặc dù tính ứng dụng cao trên nhiều loại vật liệu, nhưng cũng có một số vật liệu không thể gia công bằng phương pháp phay như cao su, silicon, gốm…

Ưu điểm của phương pháp gia công phay

• Do đặc điểm dao phay có nhiều lưỡi dao nên thường rất lâu mòn, đồng thời lượng chạy dao lớn nên phương pháp gia công phay mang đến năng suất sản xuất cao.
• Khả năng ứng dụng cao, tính tổng khối lượng gia công cắt gọt thì phay chiếm khoảng 20%.
• Độ chính xác trong gia công phay là tương đối cao.
• Gia công an toàn hơn vì phoi đứt đoạn, ít gây nguy hiểm cho thợ máy.

Nhược điểm của phương pháp gia công phay

• Gia công phay khó áp dụng với những chi tiết mỏng bởi phôi rất dễ vỡ trong quá trình cắt. Thông thường phôi kim loại phải có độ dày từ 0.8mm trở lên thì mới áp dụng được trong gia công phay.
• Giá thành của các máy phay CNC là khá cao.

Rất mong với những thông tin trong bài viết này, Synce sẽ giúp bạn hiểu rõ hơn về phương pháp gia công phay. Nếu bạn đang có nhu cầu sử dụng các loại dao phay cũng như cần máy phay CNC phục vụ cho quá trình gia công cơ khí, hãy liên hệ ngay với chúng tôi để được tư vấn nhiều thông tin hơn!